در اسلام، میهمان حرمت ویژه اى دارد. عبارت مشهور «اَکْرِم الضِّیفَ وَلَوْ کانَ کافراً؛ میهمان را اکرام کن، هرچند کافر باشد» بر همین معنا دلالت مى کند. درباره تکریم میهمان کافر و مسلمان تفاوتى وجود ندارد. همین که فردى به عنوان میهمان وارد خانه شد، باید جایگاه ویژه اى براى او در نظر گرفت. از نظر پیامبر، احترام به میهمان و رسیدگى به او واجب است: «مَنْ کانَ یُؤمِنُ بِاللّه وَ الْیَوْمِ الاخِرِ فَلْیُکْرِمْ ضَیْفَه؛ هر که به خدا و روز واپسین ایمان دارد، باید میهمانش را اکرام کند.»1 رسول خدا صلى الله علیه و آله در حدیث دیگرى مى فرماید: «اِذا جاءَکُم الزّائِرُ فَأَکْرِمُوه؛ هرگاه کسى به دیدارتان آمد، او را گرامى دارید».2

برخى رفتارهاى پیامبر در برابر میهمان، بیانگر حرمت و احترامى است که آن حضرت براى آنان قائل بود. «هنگامى که گروه هایى به دیدار پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله مى آمدند، آن حضرت بهترین لباس هاى خود را مى پوشید و اصحاب را نیز به این کار امر مى کرد».3

پوشیدن بهترین لباس ها و برقرارى ارتباط رسمى فراتر از روابط معمولى، نشان دهنده اهمیت و ارزشمندى جایگاه میهمان است. امام موسى بن جعفر علیه السلام ، مى فرماید: «هنگامى که براى پیامبر میهمان مى آمد، همچنان با او بر سر سفره مى نشست و هرگز پیش از میهمان دست از سفره نمى کشید.»4 غزالى مى گوید: «سنت پیامبر این بود که میهمان را تا در خانه بدرقه مى کرد».5

در حدیثى از شیوه رفتار امام جعفر صادق علیه السلام با میهمان چنین مى خوانیم: «جماعتى از قبیله جهنیه نزد امام صادق علیه السلام آمدند. چون خواستند از نزد ایشان بروند، امام صادق علیه السلام دستور داد تا براى آنان توشه مسافرت ببندند و به آنان صله داد، ولى به غلامان خود فرمود در بستن بارهایشان به آنان کمک نکنند. چون میهمانان از مقدمات حرکت فارغ شدند و براى خداحافظى خدمت آن حضرت آمدند، پرسیدند: یا بن رسول الله! به بهترین شکل از ما پذیرایى کردى. پس چرا در آخر به غلامان خود دستور دادى تا در بستن بارها به ما کمک نکنند؟ حضرت فرمود: ما اهل بیت، میهمانان را براى رفتن از نزد خود کمک نمى کنیم».6  

 پی نوشت ها:

1 . جامع الاخبار، ص 377، ح 1553.

2 . الفردوس، ج 1، ص 339، ح 1350.

3 . الطبقات الکبرى، ج 4، ص 258.

4 . سنن النبى، ص 130.

5 . همان، ص 131.

6 . همان، ص 130.