تأثیرکدامیک بیشتر است؟

 آنان که اخبار فرهنگی و هنری را همواره دنبال می کنند مطلع اند که هفته های اخیر شاهد به ثمر رسیدن شگفتی  دیگری در عرصه هنر سینما در تقریباً نیمی از کشورهای جهان بود. فیلم "مصایب مسیح" از مل گیبسن جنجال به پا کرد و طی روزها و هفته های متوالی عنوان پر فروش ترین فیلم را از آن خود ساخت. این فیلم نه به شخصیت حضرت مسیح می پردازد و نه به اهداف دین و رسالت وی ،  تنها12 ساعت پایانی زندگی آن حضرت را به تصویر می کشد و صد البته با توجه به روایت اناجیل اربعه، که حضرت مسیح بر صلیب رفت و بر روی صلیب برای مردم طلب آمرزش کرد، و جای شک نیست  که این داستان با قرآن و اسلام مغایرت دارد.

لَقَدْ جاءَکُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِکُمْ عَزیزٌ عَلَیْهِ ما عَنِتُّمْ حَریصٌ عَلَیْکُمْ بِالْمُؤْمِنینَ رَؤُفٌ‏ رَحیمٌ (1)

به یقین، رسولى از خود شما بسویتان آمد که رنجهاى شما بر او سخت است؛ و اصرار بر هدایت شما دارد؛ و نسبت به مؤمنان، رئوف و مهربان است!

مسلما پیامبر عظیم الشأن اسلام نسبت به همه انسانها دلسوزی می کرده ولی با توجه به آیات صریح قرآن بر شدت و غلظت حضرت نسبت به معاندین و دشمنان خدا و از طرفی تعابیر ویژه خود قرآن بر برخورد با دشمنان دین و به دوستی نگرفتن آنها. به نظر می رسد مهر و عطوفت حضرت دارای مراتبی بوده است که اوج این مهربانی با مؤمنین، و در بین مؤمنین کسانی که ایمان راسختری دارند و درجه ایمانشان بیشتر است به آنها عطوفت شدیدتر است.

در مراتب پایین تر رحمت حضرت شامل تمامی انسانهاست؛ آنان نیز چون آفریده خداوندند مورد مهر بیکران حضرتند. اما قضیه معاندین و دشمنان خدا فرق می کند. آنها نه تنها مستحق نگاه از روی عطوفت نیستند بلکه مستحق خشم غضب خداوند می باشند و چون سیره حضرت رسول غضب برای خداست نسبت به آنان غضب دارند نه مهربانی.

خاندان «بنو زهره‏» همواره در افتخارهاى بزرگ قریش و حوادث پر شکوه مکّه شریک ‏بوده و برگ هاى زرینى از تاریخ مکّه به نام افتخار آفرین آن ها مزیّن شده است. عبد مناف، نیاى سوم پیامبر اسلام، مغیره نام داشت و «قمر البطحاء، ماه مکّه» (1) خوانده ‏مى‏شد. او در قلب مردم موقعیتى ویژه داشت. شعار او پرهیزگارى، دعوت به تقوا، خوش ‏رفتارى با مردم و صله ‏رحم‏ بود. میهمان دارى از حجّاج بیت ‏الله الحرام با فرزندان عبد مناف بود. این ‏منصب با شکوه تا زمان پیامبر اسلام صلّی الله علیه و آله به قوّت خود باقى بود. آمنه علیهاالسلام دختر وهب بن‏ عبد مناف نه تنها زیبایى چهره بلکه ویژگی هایى چون پرهیزکارى، مردم ‏دارى و ... را نیز از نیای خود به ارث برده بود. «بره‏» مادر حضرت آمنه، نیز از خاندان شریف و بزرگوار «بنى‏کلاب‏» بود. در نسب ‏با وهب بن ‏عبد مناف اشتراک دارد. مادر بره، ام حبیبه نیز از همین نسب است. از زیبا ترین جلوه «ارحام ‏مطهّره‏» به شمار مى‏آید. 

ویژگی هاى والاى آمنه علیهاالسلام

این بانوى بزرگوار در میان عرب با صفت «محتشمه‏» شناخته شده بود. در کتب لغت این واژه را این گونه تعریف کرده‏اند: احتشام از حشمت گرفته شده است و به معناى گرفته بودن و حیا داشتن ‏است.(2)

جریان خواستگارى «فاطمه‏»، همسر عبدالمطلب، از آمنه علیهاالسلام و آن چه در این مجلس به ‏وقوع پیوست، ‏حیا و ادب این دختر برگزیده عرب را نشان مى‏دهد:

زمانى که همسر عبدالمطلب به منزل وهب بن ‏عبد مناف آمد، آمنه علیهاالسلام در مقابل او ایستاد. خوش‏ آمد گفت و مقدمش را گرامى داشت.  وقتى فاطمه نیکی هاى او را دید، به مادرش گفت: « ... من پیشتر آمنه را دیده بودم، فکر نمى‏کردم چنین با حسن و کمال باشد ».(3)

معجزات و حوادث خارق العاده در زندگی پیامبران، به ویژه پیامبر اعظم صلّی الله علیه وآله، از مسائلی است که اندیشمندان مسلمان، به ویژه مورخان، متکلمان و مفسران، از گذشته تاکنون، به آن توجه کرده اند. اما شاید تا به حال پژوهش تاریخیِ مستقلی درباره حوادث خارق العاده ای که مربوط به پیش از بعثت انبیا باشد و به آن اصطلاحاً «ارهاصات» می گویند، صورت نگرفته باشد. با مطالعه و بررسی در زندگی انبیای الهی، دانسته می شود که ارهاصات از اموری است که کم و بیش در زندگی آنان پیش از پیامبری شان اتفاق افتاده است، اما به نظر می رسد ارهاصات در زندگی پیامبر اکرم با توجه به آن که آخرین فرستاده خدا بوده و آیینش جهانی و فراگیر بوده، بیشتر بوده است.

إرهاص در لغت و اصطلاح

 إرهاص برگرفته از « رَهص» به معنای اثبات و تأسیس بنیان است.(1)

اما در اصطلاح متکلّمان، مراد از ارهاص، حوادث خارق العاده  و شگفتی است که در آستانه میلاد انبیا یا پس از آن و پیش از ادعای نبوت به وقوع می پیوندد و از نبوتِ آنان در آینده حکایت دارد تا مردم با مشاهده آن امور، آماده شنیدن دعوت انبیا شوند.(2) اما تناسب، میان معنای لغوی و اصطلاحی آن، را این گونه می توان توجیه کرد که که با ارهاص، قاعده و خانه نبوّت پی ریزی می شود و دلالت می کند که در آینده، پیامبری مبعوث خواهد شد  و به همین دلیل، به امور یاد شده ارهاص می گویند.(3)

در میان فرزندان آدم و حوازادگان عالم، یکدانه ای است که اقلیم بالا برایش فرش است و عشق حضرت دوست برایش عرش، فاتح قله (فکان قاب قوسین) و ساکن مقام حبیب اللهی، یتیم مدینه محمد بن عبد الله صلی الله علیه و آله که عالم امکان و تمام هستی، به طفیل وجودش به موهبت وجود نائل آمدند و در زمره کائنات شدند.

محمد صلی الله علیه و آله کسی است که مقام بندگی(1) ایمان(2) عصمت (3) طهارت(4) رسالت(5) حکومت(6) اولویت(7) و  اول المسلمین و اخلص الموحدین و اخشع العابدین(8) بودن، و دارا بودن خصائصی چون فضل عظیم (9) مانع عذاب(10) موید به نصر الهی(11) رئوف و رحیم(12) مسافر معراج(13) رحمة للعالمین(14) اسوه حسنه(15) و خاتم النبیین(16) بودنش، او را چو خورشیدی بی مانند کرده است.

محمد صلی الله علیه و آله بهانه رحمت پروردگار بر عالمیان و واسطه فیض قدسی اوست، هر چند که بی خردانی از همان زمان طلوع اسلام و آغاز برآمدن صدای دلنشین دعوتش، قلب رئوفش را به بی ادبی ها و ستیزه های جاهلی رنجه کردند. اما این پیامبر رحمت و این فرستاده مبارک، هماره نوید دهنده رحمت الهی است و بی شک قلب مهربانش، خواسته ای جز هدایت بشریت ندارد.

هتاکی امروزه بی خردانی از تبار اعراب جاهلی که در بیچارگی غوطه ورند و شنیدن صدای دلربای محمدی صلی الله علیه وآله را بر نمی تابند یادآور همان بی مهری های سالهای نخستین تولد اسلام است که روز را در پیش چشمان رسول خداچون شب ظلمانی می نمود اما هماره دعای خیر او بدرقه راه آنان بود.

از اعتراضاتی که (از سوی کلیسا) بر مساله تعدد زوجات رسول خدا صلی الله علیه وآله، شده این است که (اصحاب کلیسا) گفته اند: تعدد زوجات جز حرص در شهوترانی و بی طاقتی در برابر طغیان شهوت هیچ انگیزه دیگری ندارد و رسول خدا روی همین جهت تعدد زوجات را برای امتش تجویز کرد و حتی خودش به آن مقداری که برای امت خود تجویز نموده (چهار همسر) اکتفا ننموده و عدد همسرانش را به نه نفر رسانید.

ابتدا لازم است که نظر ایراد و اشکال کننده را به این نکته معطوف بداریم که تعدد زوجات رسول خدا به این سادگی ها که آنان خیال کرده اند نبوده و انگیزه آن جناب از این کار زیاده روی در زن دوستی و شهوترانی نبوده است، بلکه در طول زندگی و حیاتش هر یک از زنان را که اختیار می کرده، به طرز خاصی بوده است.

اولین ازدواج آن حضرت با خدیجه کبرا علیهاالسلام بوده، و حدود بیست سال و اندی از عمر شریفش را (که تقریبا یک ثلث از عمر آن جناب است) تنها با این یک همسر گذراند و به او اکتفا نمود، که سیزده سال از این مدت بعد از نبوت و قبل از هجرتش (از مکه به مدینه) بود. آنگاه در حالی که - هیچ همسری نداشت - از مکه به مدینه هجرت نموده و به نشر دعوت و اعلای کلمه دین پرداخت و آنگاه با زنانی که بعضی از آنها باکره و بعضی بیوه و همچنین بعضی جوان و بعضی دیگر عجوز و سالخورده بودند ازدواج کرد و همه این ازدواج ها در مدت نزدیک به ده سال انجام شد و پس از این چند ازدواج، همه زنان بر آن جناب تحریم شد، مگر همان چند نفری که در حباله (و قید) نکاحش بودند. وم علوم است که چنین عملی با این خصوصیات ممکن نیست با انگیزه عشق به زن توجیه شود، چون نزدیکی و معاشرت با اینگونه زنان آن هم در اواخر عمر و آن هم از کسی که در اوان عمرش ولع و عطشی برای این کار نداشته، نمی تواند انگیزه آن باشد.