در وفیات و موالید اهل بیت علیهم السلام تنها به بعضی از زوایای زندگی آن بزرگواران توجه می شود که اکتفا به آن موارد شایسته نیست. به طور مثال سال ولادت و شهادت ، نام مادر ، سن ، محل تولد و شهادت ، مدت امامت ، کیفیت شهادت که همه این موارد علی رغم اهمیتی که دارند نقطه اصلی و محوری زندگانی اهل بیت علیهم السلام نیستند تا ما تمام توجه خود را به این موارد منحصر نماییم. بلکه آنچه نقطه اصلی و محوری را تشکیل می دهد میراث گرانبهای علمی و عملی است که آن بزرگواران برای ما به ارمغان آورده اند.

بررسی سیره عملی آنان در تعامل با خانواده ، اطرافیان ، همسایگان ، دوستان ، دشمنان و به طور کلی جامعه و حتی نحوه برخورد آنان با طبیعت و محیط زیست و نحوه رفتارشان با حیوانات و اموری از این قبیل و از همه این ها بالاتر تعالیم فقهی و اخلاقیشان و بالاتر از این ، تعالیم توحیدی و معرفتی آنان و بالاتر از این توسل و توجه قلبی به مقام منیع و شامخ این آسمانیان ، همه اموری هستند که ما شیعیان به جدّ باید به دنبال آن باشیم و خود را از این انوار الهی محروم نسازیم !

ایام میلاد با سعادت امام صادق علیه السلام که رئیس مذهبند، تقارن پیدا نموده با میلاد نبی مکرم اسلام صلی الله علیه وآله که خالی از اسرار نیست و از آن می توان به تقارن نیرین تعبیر نمود.

این تقارن میمون و مبارک فرصت مناسبی است تا به تأمل در مورد بعضی از امور پرداخته شود چه این که بدرستی این ایام به ایام وحدت نیز موسوم است ، امری که حیاتی ترین احتیاج امت اسلامی را در روزهایی که در آن به سر می بریم را تشکیل می دهد.

سالهاست که ولادت‏ پیامبر اکرم (صلی الله علیه و اله) و ائمه (علیهم السلام) را جشن مى‏گیریم. صدها سال است که ولادت مسیح (علیه السلام) را جشن مى‏گیرند. چرا ولادتها اهمیت و ارزش دارند؟ به خاطر اینکه یک مقطع حساس و تعیین‏ کننده و یک نقطه‏ ى عطف و یک پیچش در تاریخند. یعنى تاریخ در خطى مى ‏رفت؛ اما در این لحظه، به یک سمت دیگر پیچید. این، نقطه‏ ى پیچ و نقطه‏ ى عطف و نقطه ‏ى انعطاف به یک سمت دیگر است‏.

این روزِ بزرگ که میلاد پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و اله) است، یکى از مقاطع عظیم تاریخ بشر را به وجود آورده است. در مثل چنین روزى، خداوند متعال بزرگترین ذخیره‏ى الهى را که وجود مقدّس پیامبر گرامى بود، به عرصه‏ ى وجود آورد؛ این شروعِ یک مقطع تعیین‏کننده در سرنوشت بشر بود.

امشب سخن از جان جهان باید گفت

توصیف رسول انس و جان باید گفت

در شام ولادت دو قطب عالم

تبریک به صاحب الزمان باید گفت

طلوع دو خورشید زیبای هستی، از افق اسلام، بر همگان مبارک باد.

طلوع صبح سفید شما مبارک باد                            محمد آمده عید شما مبارک باد

دو نهال بارور در باغ دین روئیده شد

یاسهاى آسمانى در زمین روئیده شد

نخل حق در سرزمین مشرکین روئیده شد

لاله در باغ دل اهل یقین روئیده شد

***

تعالیم پیامبر رحمت، ادبیات اخلاقی تخریبی و هتاکانه را نمی‌پذیرد در بزرگداشت هفته وحدت هر چه از ایام و لیالی و فصول و سال‌ها سپری می‌شود، جلوه‌های مختلف "اخلاق"و "رفتار" بیشتر در محاق می‌رود و گرد و غبار غفلت و غربت بر آن می‌نشیند. این مسامحه و فاصله از اخلاق در ابعاد گوناگون حیات اجتماعی و سیاسی و در همه مواجهات و تعاملات به گونه‌ای روبه فزونی می‌رود که گویا در مجموعه معارف و تعالیم اسلام حقیقتی به نام اخلاق وجود ندارد و باید اسلام فقط در مبانی اعتقادی و احکام عبادی محدود شود و برای همیشه از نظام اجتماعی و مدیریت‌های گوناگون فرهنگی و علمی و سیاسی و حکومتی جدا و منزوی گردد، حال آنکه در اهمیت اخلاق و رفتار اسلامی همین بس که "میوه دین" به شمار می‌رود. یعنی درخت تناور دین، ریشه‌هایی دارد که اصول و مبانی اعتقادی آن هستند، و شاخ و برگ‌هایی دارد که عبادات آن می‌باشند، و حاصل این درخت ریشه و شاخ و برگ انبوه یافته، میوه‌های شیرین اخلاق است که باید در روابط اجتماعی و سیاسی و تعاملات و مدیریت‌ها به بهره‌برداری برسد تا جان‌ها معطر شوند و دلها خوشبو گردند و فضای فعالیت‌ها و تلاش‌ها و پیوندها سرشار از مهر و صمیم?ت و وحدت و وفاق گردند و کدورت و کینه‌ها رخت بندند و تفرقه و تشتت‌ها رنگ ببازند و اکرام و احترام و بزرگداشت یکدیگر به زیباترین وجه رخ ظاهر سازند0
پیامبر اکرم(ص) می‌فرماید:
"بعثت لاتمم مکارم الاخلاق"
"من مبعوث شده‌ام برای تکمیل مکارم اخلاقی"(1)
مفهوم این سخن عمیق این است که اخلاق به طور عام و گسترده و در همه موضوعات و ابعاد و جنبه‌ها، و به طور خاص در تکر?م شخصیت افراد جامعه از جایگاهی رفیع و نقشی عظیم برخوردار است.

ارْحَمْ مَنْ أَسَاءَ وَ اقْتَرَفَ وَ اسْتَکَانَ وَ اعْتَرَفَ

إِنْ کُنْتُ بِئْسَ الْعَبْدُ فَأَنْتَ نِعْمَ الرَّبُّ

عَظُمَ الذَّنْبُ مِنْ عَبْدِکَ فَلْیَحْسُنِ الْعَفْوُ مِنْ عِنْدِکَ یَا کَرِیمُ

الْعَفْوَ الْعَفْوَ

پیامبر اکرم(ص) بزرگترین مبلغ تاریخ بشریت است، شخصیت بزرگواری که با تحمل سختی‌ها و مشقات فراوان عقب‌افتاده‌ترین انسان‌ها را از فلاکت هل و بدبختی نات داد و پیغام هانی خویش را از مکه به گوش همه رسانید.

چنین موفقیت بزرگی بدون برنامه‌ریزی، تدبیر، و ویژگی‌های خاص مبلغ آن به دست نمی‌آید، پس باید این بزرگ‌ترین الگوی مبلغان را شناخته و به قصد الگو برداری به حضرتش بنگریم.

قرآن کریم در آیات مختلفی به صفات و ویژگی‌های پیامبر(ص) که در امر تبلیغ کارآمد هستند اشاره نموده است که ما به تعدادی از آنها می‌پردازیم:

از ویژگی‌های پیامبر خاتم(صلی الله علیه وآله) این است که آن حضرت، نخستین مسلمان است. در چند جای قرآن از ایشان به عنوان نخستین مسلمان یاد شده است که در این نوشتار به سه آیه

اشاره می‌شود:

آیه اول:

«قُلْ إِنَّ صَلاَتِی وَنُسُکِی وَمَحْیَایَ وَمَمَاتِی لِلّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ، لاَ شَرِیکَ لَهُ وَبِذَلِکَ أُمِرْتُ وَأَنَاْ أَوَّلُ الْمُسْلِمِینَ»

بگو: تمام نماز من و [سایر] عبادات من و زندگى و مرگ من براى خدا پروردگار جهانیان است، همتایی برای او نیست و به همین امر مأمور شده‌ام و من نخستین مسلمانم.

آیه دوم:

«قُلْ إِنِّی أُمِرْتُ أَنْ أَعْبُدَ اللَّهَ مُخْلِصًا لَّهُ الدِّینَ، وَأُمِرْتُ لِأَنْ أَکُونَ أَوَّلَ الْمُسْلِمِینَ» 

بگو: من مأمورم خدا را پرستش کنم در حالی که دینم را برای او خالص کرده باشم و مأمورم که نخستین مسلمان باشم.

آیه سوم:

«قُلْ إِنِّیَ أُمِرْتُ أَنْ أَکُونَ أَوَّلَ مَنْ أَسْلَمَ وَلاَ تَکُونَنَّ مِنَ الْمُشْرِکَینَ»

بگو: من مأمورم که نخستین مسلمان باشم و (خداوند به من دستور داده که) از مشرکان نباشم.

در این آیات خداوند پیامبر را به عنوان (نخستین مسلمان) توصیف کرده است. در اینکه مقصود از نخستین مسلمان چیست، میان اندیشمندان اسلامی سه نظر است:

برخی از توصیه های رسول خدا مربوط به پدران و مادران است و برخی دیگر مربوط به زنان و برخی دیگر مربوط به مردان است، اما در این میان برخی از توصیه ها، مربوط به جوانان است که با عمل کردن به آنها می توان از جوانی خود کاملا بهره برد.

تکنیک اول صبر و پایداری در برابر مشکلات :

(فَاسْتَقِمْ کما أُمِرْتَ وَ مَنْ تابَ مَعَک: بنابراین همان گونه که فرمان یافته‌ای استقامت کن همچنین کسانی که با تو به سوی خدا آمده‌اند)(هود:112)

تکنیک دوم بی تفاوت نبودن نسبت به جامعه:

این تکنیک می تواند نقش مهمی در پیشرفت جامعه داشته باشد که پیامبر اعظم در این زمینه در نهایت دلسوزی بود تا آنجا که خداوند به او توصیه می کرد:

(فَلا تَذْهَبْ نَفْسُک عَلَیهِمْ حَسَراتٍ إِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ بِما یصْنَعُونَ: جان خود را به اثر شدت تأسف به آنها از دست مده، خداوند از آنچه که انجام می‌دهند، آگاه است)( فاطر:80)

تکنیک سوم ارتباط موثر با دیگران:

که در زندگی پیامبر اکرم موج می زد و یکی از مهمترین فرمول های موفقیت است ، چنانچه خداوند متعال می فرماید:

(فَبِما رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَ لَوْ کنْتَ فَظًّا غَلِیظَ الْقَلْبِ لاَنْفَضُّوا مِنْ حَوْلِک: در پرتو رحمت الهی در برابر تندی آنها نرم شدی و اگر خشن و سنگدل بودی از اطراف تو پراکنده می‌شدند)( آل عمران:159)

امیدوارم که بتوانیم از این تکنیک ها به خوبی در زندگی بهره ببریم .

خداوند متعال در قرآن کریم در آیات مختلف بارها از خاتم پیامبران سخن به میان می‌آورد و درباره سیره پیامبر(صلی الله علیه وآله) می‌فرماید: آنچه که پیامبر(صلی الله علیه وآله) برای شما آورده، بگیرید و آنچه را که از آن نهی کرده از آن خودداری کنید.

خداوند متعال نیز در قرآن کریم می‌فرماید: «مَنْ یُطِعِ الرَّسُولَ فَقَدْ أَطاعَ اللهَ»

(1) کسی که از پیامبر اطاعت کند، همانا اطاعت خداوند را کرده است، پس بنابراین این دو از هم جدا نخواهند بود، زیرا تمام آنچه را می‌گوید و انجام می‌دهد از ناحیه خداوند است و هرگز از روی هوا و هوس نیست، «وَ ما یَنْطِقُ عَنِ الْهَوى إِنْ هُوَ إِلاَّ وَحْیٌ یُوحى»(2)، هرگز از روی هوای نفس سخن نمی‌گوید، آنچه آورده چیزی جز وحی نیست که به او وحی شده است، «إِنْ أَتَّبِعُ إِلاَّ ما یُوحى»(3)، تنها از آنچه به من وحی می‌شود پیروی می‌کنم.

و چون پیامبر(صلی الله علیه وآله) برای همگان اسوه حسنه است، «لَقَدْ کانَ لَکُمْ فِی رَسُولِ اللهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ»(4)، پس باید آنچه که رسول خدا برای مردم آورده بگیرند و اجرا کنند و آنچه که از او نهی کرده از آن خودداری کنند.

«ما آتاکُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَما نَهاکُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا»(5)، آنچه که پیامبر(صلی الله علیه وآله) برای شما آورده بگیرید و آنچه را که از آن نهی کرده از آن خودداری کنید، این آیه سند روشنی برای حجت بودن سنت رسول خدا(صلی الله علیه وآله) است.(6)

آنچه پیامبر اسلام حضرت محمد مصطفی(ص) برای بشریت به ارمغان آورد، فرهنگی است متعالی، بینش زا، رهایی بخش و حرکت آفرین. این فرهنگ مجموعه‌ای از علوم و معارف، فضایل و ارزش‌ها، شیوه‌ها و روش‌ها، اخلاق و منش‌ها، خط مشی‌ها و راهبردها می‌باشد.
معرفت‌ها و شناخت آفرینی‌های این فرهنگ رهایی بخش هرگز در موضوع خاصی محدود نمی‌شود،‌ که در گستره حیات دنیا و ناظر بر همه شئون زندگی انسان و حاضر در همه صحنه‌ها و عرصه‌های تلاش و کوشایی‌های فردی، اجتماعی، اقتصادی، علمی،‌ فرهنگی، نظامی و سیاسی می‌باشد.
طبیعی است که وقتی خالق هستی، رب العالمین(1) است و اسلام دینی است جامع و جهانی و دارای هدفمندی برای ایجاد تحول و دگرگونی در همه انسان‌های روی زمین و زمینه سازی برای هدایت و رستگاری بشریت(2) قرآن که متن و محتوای اسلام را تشکیل می‌دهد و مجموعه قوانین متعالی این دین مبین می‌باشد نیز از جامعیت موضوع و تعالیم جهان شمول و راه و روش‌های مبتنی بر سعادت و رهایی آدمیان برخوردار است(3) و در پی آن پیامبر اکرم نیز برای هدایت همه بشریت مبعوث شده و رحمه للعالمین است(4)
یکی از ابعاد و جلوه‌های تعالیم پیامبر اکرم(ص) بینش زایی و آگاهی بخشی سیاسی برای جامعه اسلامی از جنبه شناخت دشمنان خارجی و اذناب و ایادی و جریان‌های فکری و احزاب سیاسی وابسته به آنان می‌باشد.